Soms heb ik een hekel aan het woord innovatie. Omdat mensen innovatie al snel associëren met gadgets, satellieten en robots. Wanneer je het echt goed doet, zit innovatie in het midden van je bedrijf. Dan is innovativiteit een tweede natuur. Hiervoor is het nodig om bewust een moment te nemen om van een afstand te kijken naar de eigen manier van werken. Innovatie hoeft niet altijd een nieuwe technologie te bevatten. Het gaat soms ook om een mindset verandering of een nieuw businessmodel.
Voor welke vraagstukken zet je innovatie in?
Voor iedere organisatie die een belangrijk probleem opgelost wil hebben is innovatie interessant. Voorbeelden van belangrijke problemen zijn groei- of kostenuitdagingen, concurrentiedruk en personeelsschaarste.
Denk hierbij aan vraagstukken als optimalisatie van de goederenontvangst, versnelling van processen om niet elke keer te laat te zijn met een zending en hoe te groeien ondanks het feit dat je organisatie nauwelijks nieuwe mensen aantrekt.
Innovatie zonder koppeling aan de organisatiestrategie is waardeloos. Dat is hobbyisme. Innovatie moet gelinkt zijn aan de strategie en eigenlijk de invulling zijn voor misschien wel de moeilijkste gebieden in je strategie. Daar kom je niet zomaar uit. Dan is de creativiteit van een echt innovatietraject gevraagd.
Waarom zien veel organisaties innovatie als een uitdaging?
We komen uit een tijd waarin we industrieel zijn gaan denken. Waarin we processen vorm hebben gegeven en deze vervolgens zijn gaan automatiseren. Denk aan het lopende band werk uit de industriële revolutie. De nadruk is mettertijd komen te liggen op het voorkomen van fouten. Dit is doorgesijpeld naar ons onderwijs. Punten worden gegeven op basis van de fouten die je voorkomt. Als je geen fouten maakt, haal je een tien. Absolute vakken als wiskunde worden hoog gewaardeerd en zijn verplicht, terwijl creatieve vakken worden afgeschreven als extra vakken uit het pretpakket. Geen fijne basis voor briljante nieuwe ideeën.
Inmiddels zijn we heel wat verder ontwikkeld en zijn machines en computers in staat om fouten te voorkomen. Die zijn heel slim geworden. Fouten voorkomen heeft dus eigenlijk geen meerwaarde meer. Mochten ze al optreden, dan zijn wij in staat om ze snel op te lossen. Dit maakt dat in het denken over de medewerker van de nabije toekomst een omschakeling gewenst is van het zoeken naar iemand die fouten voorkomt naar het vinden en opleiden van creatieve denkers met empathie.
Die talenten zijn vandaag de dag vele malen belangrijker dan foutoplossing. Ons huidige onderwijs is echter funest voor het creatieve proces. Welke leerling wordt beloond voor een briljant en oorspronkelijk nieuw idee? Vrijheid van denken, graag juist snel fouten willen maken zodat je weet waar je wel heen moet, is gewenst. Werk aan de winkel dus in ons onderwijs, in de opvoeding, bij werkgevers en in de media is meer tolerantie voor fouten en meer aandacht voor expressieve activiteiten zoals muziek, tekenen en schilderen, toneel, schrijven en verhalen vertellen essentieel.
Hoe zorg je voor meer creativiteit en vrijheid van denken?
Innovatie is per definitie verandering en mensen hebben moeite met verandering. Het is niet makkelijk om gedrag te veranderen. Dat roept altijd weerstand op. Als je aan een innovatietraject begint, is het altijd belangrijk vooraf na te denken over hoe je die weerstand kunt wegnemen.
Hele goede innovaties nemen zelf uiteraard al een deel van de weerstand weg door de toename van gebruiksgemak. Verder is het belangrijk om echt te luisteren naar de mensen, hen niet noodzakelijkerwijs te laten bepalen hoe de innovatie er uit moet gaat zien. Mensen kennen niet alle mogelijkheden, die moet je nog gaan bedenken. En dat is waar design thinking een hele goede methode voor is.
Wat is de design thinking methode?
Design thinking zorgt ervoor dat er ruimte gecreëerd wordt om creativiteit te laten ontstaan. De kracht van de methode zit hem in de aandacht voor empathie en probleemanalyse. Mensen willen graag direct een oplossing. Dit terwijl zij het echte probleem nog niet kennen. Vaak is er al wel een beeld van de oplossing maar nog niet van het probleem.
Klanten die hier moeite mee hebben en sneller willen, leg ik dan een spiegel voor. Ik vraag ze hoe lang een project bij hen meestal duurt en welk project nou echt een duurzaam significant concurrentievoordeel heeft opgeleverd.
Dan blijft het meestal stil en vraag ik ze wat hun strategie is en of deze strategie een prestatie oplevert die meer of minder is dan de gemiddelde marktprestatie. Zo komen we op de vraag hoe zij dan hun doelstellingen gaan realiseren. Duurzaam concurrentievoordeel behalen staat in de praktijk altijd gelijk aan het kiezen voor innovatie. Dat is vaak een nieuw inzicht voor organisaties.
Wat is de customer innovation journey?
De customer innovation journey is een traject gebaseerd op design thinking. Het is een standaard methodiek die is ontwikkeld in de ontwerp industrie en die wij ook gebruiken bij Prodware. Deze methode werkt zo goed omdat je jezelf niet afvraagt wat beter moet maar in eerste instantie alleen kijkt hoe je het nu doet. Het werkt heel goed als dit wordt gedaan door iemand die niet oordeelt. Die oprecht luistert en goed en lang doorvraagt. Zo komen de waardevolste ontdekkingen boven.
Je doorloopt de journey altijd vanuit het beeld van je klant of de medewerker van je klant. Allereerst leef je je daarbij in in hun situatie. Van daaruit definieer je een probleem. Vervolgens bedenk je in een creatieve sessie de oplossingen. Uit die oplossingen maak je een beperkte selectie die je in prototypes vertaalt. De prototypes test je op gebruikersgemak en bruikbaarheid met echte gebruikers. Als dat allemaal goed gaat, kun je besluiten om het innovatie prototype breder uit te rollen.
Het is niet perse nodig om altijd de hele journey te doorlopen. Je kunt op verschillende plaatsen in de design thinking cyclus intakken, mits het voorwerk al is gedaan.
Mijn advies aan organisaties die willen innoveren
Samengevat adviseer ik organisaties die willen innoveren dat het belangrijk is om zich open te stellen voor anderen, de dialoog aan te gaan. Om open te staan voor interne en externe vernieuwingsimpulsen en overal wat uit te pikken, want mensen hebben heel veel bij te dragen.
Het is belangrijk dat je als organisatie bewust faciliteert dat er ruimte is voor innovatie. Dat fouten niet perse afgestraft worden, maar worden gezien als leermomenten. Ook moet innovatie strategisch gedreven zijn, het dient als oplossingengenerator voor serieuze problemen en niet als een gadgetfabriek.
Ik raad organisaties aan om met elke medewerker van Prodware die ze ontmoeten in gesprek te gaan over hun strategische knelpunten. En ik raad hen aan om ons daadwerkelijk te laten meedenken. Als organisaties hiervoor open staan, halen zij ook veel meer uit Prodware als bedrijf.
